Ако во претстојниот период не се најдат купувачи на становите во новоизградените објекти, македонското градежништво ќе има сериозни проблеми во натамошното функционирање во делот на изведбата на овој вид недвижности. По објавувањето на податокот на Народната банка дека вредноста на становите во Скопје се намалила за 3,8% во текот на 2013 година и нивното тврдење за континуирана висока понуда на пазарот, од Државниот завод за статистика доаѓаат нови загрижувачки податоци за инвеститорите во станбени згради. Во текот на минатата година се издадени одобренија за градење на само 4.773 станови, со вкупна корисна површина од 412.759 метри квадратни.
Според пресметките на „Билд“ во однос на минатогодишните месеци, зголемување во бројот на издадени градежни дозволи за нови станбени објекти е забележано единствено во првиот, вториот, третиот и деветтиот месец од годината. Дека станува збор за сериозни тенденции во намалување на изградбата на нови индивидуални и колективни живеалишта говорат и податоците дека вкупниот број на предвидени станови за градење во 2012 година изнесувал 7.376, чија корисна површина изнесувала 595.321 метри квадратни. Намалувањето од минатата година е големо и во споредба со статистичките податоци од 2011 година, кога биле предвидени за изградба 6.286 станови со површина од 532.726 метри квадратни.
Без никаков исклучок, извештаите на Државниот завод за статистика покажуваат дека и во текот на минатата година физичките лица и деловните субјекти и понатаму се сконцентрирале на изградба на нови објекти за индивидуално и колективно домување во главниот град, каде во моментов постои и најголема заситеност на овој пазар. Инвеститорите се насочени првенствено кон изградбата на двособни и трисобни домови на територијата на целата земја. Притоа, деловните субјекти како инвеститори лани добиле градежни дозволи за изградба на 1.682 нови станови во сите македонски општини.
Ваквата надолна линија на издавање одобренија за градење на станбени објекти може да значи дека градежните фирми во наредниот период ќе имаат многу помалку работа, што би довело до намалување на потребата за градежни работници и намалување во делот на користењето градежни материјали. Од ваквите податоци може да се констатира дека за постоечките новоизградени станови во најскоро време ќе треба да се најдат купувачи, првенствено преку мерки за стимулирање на побарувачката кај овој вид недвижности. Евентуалните нови поволности преку владиниот проект „Купи куќа, купи стан“ или намалувањето на каматите на станбените кредити од страна на комерцијалните банки би претставувале добра можност за зголемување на интересот на граѓаните за новите станови.
Драстичниот пад на градежните дозволи за идните предвидени станови може да претставува коректив на постоечката висока бројка на непродадени станбени единици и да ја стабилизира надолната линија на цената на живеалиштата, што е посакувана цел на инвеститорите во вакви недвижности. Сепак, таквиот исход би значел мртов период за градежните компании што се јавуваат како изведувачи на објектите и за фирмите што продаваат градежни материјали. Можните отпуштања на работници во тој случај би се појавиле како опција, доколку нивните работодавачи не пронајдат проекти за изведба во некој друг градежен сектор.
Бојан Блажевски