Реформа на процедурите за добивање на одобренија за градба

Владата усвои предлог законски решенија со цел олеснување и скратување на процедурите во градежништвото. Со овој нов пакет мерки се опфатени законите за градење, за просторно и урбанистичко планирање, за земјоделско земјиште, за санитарна и здравствена инспекција, за заштита и спасување и за заштита на културното наследство. Со законските измени се предвидува укинување на одобрението за локациски услови, укинување на двојниот надзор, се укинува плаќањето на надомест при трансформација на земјоделско земјиште во градежно, се допрецизира постапката за пренамена на земјоделско земјиште во градежно, при што се овозможува поголема либерализација, се зголемува одговорноста на службените лица, а се продолжува и важноста на одобрението за градење на две години. Од додегашните 21 чекор, постапката за изградба на станбени куќи ќе се намали на три, додека за стопански објекти на четири чекори. Времето на чекање од сегашните 146 дена се најавува дека ќе се намали на 30 дена во просек, а ќе се намали и надоместокот за комуналии за изградба на стопански објекти на 5% од сегашната цена.

Со измените детално е наведено за која категорија за градба кои документи се потребни. Службеникот ќе нема право да бара дополнителни документи. Документацијата ќе се доставува на едно место и при тоа странките нема да обезбедуваат било какви дополнителни согласности. Надлежните органи кои ги издаваат одобренијата за градење, а тоа во зависност од категоријата на градбата се општините или Министерството за транспорт и врски, по службена должност ќе ги бараат согласностите од соодветните институции, што значи дека барателите на одобренија за градење нема да мора самите да ги бараат. Соодветните мислења, надлежните институции ќе мора да ги достават во рок од пет дена. Доколку не ги достават ќе важи правилото молчењето е одобрување. По тој рок, мислењето ќе се смета за позитивно, а органите што не одговориле ќе одговараат за евентуална штета.

Преку либерализацијата на постапката за пренамена на земјоделското земјиште во градежно, се предвидува пренамена и на трета и четврта класа на земјоделско земјиште. Ова практично значи дека покрај патиштата, каде во најголем дел е земјоделско земјиште од трета и четврта категорија, заинтересираните инвеститори ќе можат без бирократски процедури да вршат пренамена на земјоделското земјиште во градежно. Се пропишува и многу едноставна постапка за изградба на оранжерии, помошни објекти и фарми на земјоделско земјиште, со што ќе се овозможи и легализација на нелегални објекти на земјоделско земјиште, како и можност за аплицирање за ИПАРД фондовите.

Се предлага воопшто да не се бара елаборат за влијание на животната средина за објекти кои се со намена домување или комерцијална намена. Предвидено е Елаборат за влијание на животната средина да се бара само за објекти кои имаат влијание врз животната средина откако определен објект ќе биде ставен во употреба. Во законските прописи од областа на животната средина е утврдено за кои објекти е потребен ваков елаборат, како на пример стопанските објекти.

Општината по службена должност ќе бара согласности за соодветната инфраструктура и по службена должност ќе треба да го изврши поврзувањето со инфраструктурата. Граѓанинот нема да има обврска да бара од надлежните институции да вршат увид и да даваат согласност, како што тоа беше случај со согласностите од комуналните претпријатија. За поврзување на новата градба со соодветна инфраструктура обврската по службена должност ќе биде општинита. Доколку не постапи во предвидениот рок, вработениот во администрацијата е предвидено да биде санкциониран, а предвидена е и кривична одговорност бидејќи секое непостапување согласно роковите ќе се смета за злоупотреба на службената дејност.

Во пракса, процедурата за издградба на нова куќа со овие мерки би се одвивала на следниот начин. Најпрво ќе треба да се обезбеди извод од план заедно со податоци за инфраструктурата кој општината ќе биде задолжена да го достави во рок од пет дена. Потоа, од приватните геодети ќе треба да се обезбедат податоци за сопственоста на земјиштето – имотен лист и геодетски елаборат за парцелата на која се планира градба. Следен чекор е доставување на ревидиран основен проект со потребните елаборати заедно со податоците за земјиштето до општината, по што самата општина во рок од еден ден треба да побара од надлежните институции како што се Дирекцијата за заштита и спасување, ЕВН и комуналните претпријатија, да се изјаснат за доставениот проект во рок од пет дена, а доколку тоа не го направат, се смета дека немаат забелешки и ако поради нивното не изјаснување евентуално произлезат штети истите ќе бидат на товар на субјектот кој не постапил. Доколку документацијата е комплетна, општината пресметува надомест за уредување на градежно земјиште и откако тој ќе се плати се издава одобрението за градење во рок од пет дена. Доколку некој дел од документацијата недостасува во тој случај барателот има рок од 15 дена да ги отстрани констатираните недостатоци и доколку го направи тоа општината нема право на дополнителни забелешки.

Премиерот Груевски информираше дека при подготовката на оваа реформа Владата се водела од примерот на Данска, каде што постапката за издавање на одобренија има шест чекори, а оваа земја во последниот извештај „Doing business“ на Светската банка, во делот на издавање градежни одобренија е најдобро рангирана во Европа.